Het beste van het koren - deel 2  (hoofdpagina)

Recensie door Jenno Sijtsma (21 oktober 2016)

   ‘Wie oprecht de Here dienen wil, moet beseffen hoe groot zijn verantwoordelijkheid is, hoe groot de nood van de wereld is, dat de tijd kort is en dat zijn levensduur beperkt is. Als wij dat besef hebben, zullen wij ijverig zijn en niet lui. Een gebrek aan dat dit besef zal ons onvruchtbaar maken in Gods werk.’
   Deze woorden uit het tweede deel van de serie Het beste van het koren, geschreven door Watchman Nee, maken meteen al duidelijk waar het deze Chinese leraar om te doen is in deze bijbelstudies: wie zich realiseert dat hij gelooft dat de verlossing door Jezus Christus is gekomen, wil graag groeien in geloofskennis en geloofsbeleving. Dat wil zeggen dat we - en ik betrek mezelf er ook in - niet bij de pakken neer kunnen en mogen gaan zitten, want liefde vraagt altijd om een antwoord. Dat geldt voor mensen, en dat geldt niet minder voor God. Het geloof is de basis voor de relatie met God, zegt Nee, en dat is het gevolg van openbaring. Want die openbaring van God is absoluut noodzakelijk. ‘De Geest van God moet ons openbaren dat wij in Christus zijn en dat wij werkelijk één zijn met Hem.’

   Stonden er in het eerste deel zestien bijdragen, datzelfde aantal vindt u in dit tweede deel. Het zijn excerpten uit al zijn gepubliceerde werken. Alleen al in de Engelse taal zijn er ongeveer zeventig boeken van hem verschenen en iets meer dan de helft van de tekst van deze driedelige serie was al beschikbaar in het Nederlands. De bijdragen zijn gegroepeerd rond een vijftigtal onderwerpen en bevatten het beste van de gedachten en het onderwijs van Nee. Hij was de mening toegedaan dat een mens met zijn gedachten en gevoelens geen gemeenschap met God kan hebben, alleen de wedergeboren geest kan tot God naderen. Onze geest is ‘Gods heilige der heiligen’ en God woont in de geest van de mens. Dat is een van de belangrijkste dingen die Nee steeds weer leert: ons ‘ik’ woont in de ziel en alles wat de mens zelf doet is dan ook voortgekomen uit de ziel van de mens. Dat moet ons er alert op doen zijn hoe wij als christen in het leven staan. Wie herkent niet in zichzelf de behoefte iemand te helpen, en om raad te geven zijn we ook zelden om woorden verlegen, ook al beseffen we maar al te goed dat ongevraagd advies zelden welkom is. Nee zegt als het ware: ons ‘ik’ moet minder worden, we moeten onze ziel ondergeschikt maken aan de heerschappij van de Geest. Dan zal de Geest zo in onze geest werken dat wij weten wat ‘Gode welgevallig’ is, zullen wij werken doen die hout snijden, en zullen wij van belang zijn voor elk mens op zijn eigen individuele reis naar God. Juist door het lezen van Gods Woord en door stil te zijn in gebed en meditatie, zullen wij ervaren dat het afzien van onszelf (onze zelfverloochening) ruimte schept voor de Geest van God.

   Wat Nee opmerkt over onderwerpen als opstanding, gebed, aanbidding, geestelijk inzicht, de mens, vergeving en bevrijding, gerechtigheid en andere onderwerpen, betekent voor ons als christenen (althans zo verging het mij) stil staan bij onszelf en nadenken over wat het geloven voor ons persoonlijk betekent. Het is in stilte de woorden diep in onszelf laten landen en ons bewust worden van onze eigen kleinheid, ook en juist in onze liefde voor God en onze inzet naar en voor de medemens. Hoeveel en hoe vaak zit er in het helpen van de ander ook ‘eigen eer’, het de ander door de hulp die wij geven van ons afhankelijk maken en trots zijn dat we het allemaal toch maar even doen!
   Nee merkt op dat wij ‘voor God volkomen onbruikbaar zijn en voor niets geschikt zijn, behalve voor de dood of verwerping. Zo lang wij denken dat wij zaken als overwinning, heiliging en groei zelf wel kunnen bewerken, en in ons hart denken dat wij zelf vooruitgang kunnen boeken en door eigen inspanningen God - en de ander - kunnen behagen, zijn wij nog niet bevrijd van de wet, noch van zorgen en wanhoop. Weten dat God niets van ons verwacht, is de enige manier om niet te wanhopen. We dienen te beseffen dat de grond van onze verlossing in het kruis ligt. En als wij met Christus zijn opgestaan, en Hem door zijn Geest in ons laten werken, zullen wij vruchten ter ere van God voortbrengen. Over actualiteit gesproken!

Recensie door Aad Kamsteeg (De Nieuwe Koers, juni 2016)

   Wat is het toch met Watchman (To-sheng in het Chinees) Nee (1903-1972)? Deze bijbelleraar was niet beïnvloed door buitenlandse zending in China. In gezaghebbende westerse theologische bibliotheken komen zijn geschriften waarschijnlijk nauwelijks voor. Vanuit reformatorische kring klinken waarschuwingen over quiëtisme, dopers denken, perfectionisme. Niettemin, wereldwijd is deze christen die onder Mao om zijn geloof 24 jaar in de gevangenis zat, zeer velen tot grote zegen geweest. Tot die 'enorme schare' behoor ik ook zelf.
   Watchman Nee, die enkele honderden Kleine-Kudde-gemeenten stichtte, schreef zo'n twintig boeken over bijbelgedeelten en een veelvoud daarvan over allerlei onderwerpen die ons geloof en kerkelijk leven raken. Vele daarvan bevatten de inhoud van zijn toespraken. Logisch dus dat er behoefte ontstond uit al die publicaties excerpten te publiceren. Daaraan is nu gevolg gegeven via twee uit het Engels vertaalde bundels, Het beste van het koren, met de aankondiging dat er nog een derde deel komt.

   Tussen de vijftig aan de orde gestelde onderwerpen zocht ik eerst naar uittreksels uit Nee's in de westerse wereld waarschijnlijk invloedrijkste werk, Het normale christelijke leven, toespraken die hij in 1938/'39 hield tijdens een Europese reis. Het gaat om zijn uitleg van de eerste acht hoofdstukken van Paulus' brief aan de Romeinen. Het geheim van de kracht van juist dit boek ligt m.i. in zijn nadruk op de zeker voor activistische christenen bevrijdende boodschap van het 'ik in Christus en Christus in mij'. Dat is: in Christus niet meer onder het bereik van de straf op de zonde en dankzij Zijn volmaakte leven geheiligd voor God.
   Diezelfde bevrijding kom ik tegen in Nee's uitleg over de brief aan de Efeziërs, Zitten, wandelen, standhouden. Begin je christelijk leven met te rusten en te genieten van het voldongen feit dat Christus jouw overwinning is. Ga pas daarna en vanuit die status aan de slag met de daarbij horende vernieuwing van je denken en doen, wat de Heidelberger Catechismus het 'afsterven van de oude mens' noemt. Die zelfverloochening doet pijn, maar geeft tegelijk diepe vreugde. Als iemand daarvan het levende bewijs is geweest, was het Watchman Nee.

   In de delen 1 en 2 van Het beste van het koren vinden we naast een biografie Nee's inzichten over een breed scala aan onderwerpen: God en Zijn eeuwig voornemen,de gemeente, het verbond, de wederkomst, priesterschap, gebed, ziel en geest, gerechtigheid, noem maar op. Overal gelijk maar ja en amen op zeggen, is nooit een goed advies geweest. Kritiek mag. Maar, zoals een reformatorisch theoloog eens schreef: 'Gezakt als gereformeerd theoloog, maar bekroond door Boven.' Dat is het met Watchman Nee: zijn volstrekte overgave aan Christus. En dat heeft God altijd rijk gezegend.